Kerkakkers & Willem de Kooning
15 januari 2013
Binnen het nieuwe corsothema 'Made In Holland - Nederlanders in den vergetelheid' heeft buurtschap Kerkakkers Willem de Kooning gekozen als 'vergeten Nederlander'. Hij werd geselecteerd uit een lijst van 3 Nederlanders, die ons waren toegekend tijdens de D-Day van 3 november 2012 binnen het subthema 'Beeldendekunst'.
De werken van de Kooning worden gerekend tot het abstract expressionisme, een Amerikaanse moderne schilderstroming binnen de abstracte kunst van de 20e eeuw. De stroming domineerde de kunstwereld in de jaren 1946 tot 1960. Het was de eerste grote kunststroming na de Tweede Wereldoorlog en de eerste die de Verenigde Staten, specifiek New York City, als bakermat had. Willem had zelf een grote hekel aan het begrip 'schilderstijl'.
Wie was Willem de Kooning?
Willem de Kooning werd geboren in Rotterdam op 24 april 1904. Zijn ouders waren Leendert de Kooning en Cornelia Nobel. Ze scheidden toen hij ongeveer 5 jaar oud was en zijn moeder en stiefvader voedden hem op. In 1916 begon hij in de leer bij een decoratieatelier/ schildersbedrijf en begon hij met een avondcursus aan de Rotterdamse Academie. Hier kreeg hij het vak met de paplepel ingoten en werkte zich gestaag op. In 1920 ging hij werken voor een interieurontwerper van een groot warenhuis (het huidige Metz te Amsterdam). In 1926 ging hij als verstekeling op een boot naar de stad New York, en ging wonen in Hoboken in New Jersey, waar hij werkte als huisschilder. Vanwege zijn vakmanschap als decoratie- en huisschilder verdiende hij een goed inkomen. Het maken van kunst was toen nog een nevenactiviteit.
In 1927 verhuisde hij naar een studio in Manhattan en werd beïnvloed door de artiest, kunstkenner en kunstcriticus John D. Graham en de schilder Arshile Gorky. Gorky werd ook één van zijn beste vrienden.
In oktober 1935 begon hij te werken voor het Federal Art Project, een kunstproject van de overheid. Hij werkte voor dit programma, tot juli 1937 toen hij ontslag moest nemen omdat hij geen Amerikaans staatsburger was. Tijdens het project werkte hij aan een muurschildering onder mentorschap van Fernand Léger. Het project werd nooit voltooid omdat de opdrachtgever er afstand van nam nadat hij er achter was gekomen dat Léger (een communist) erbij betrokken was. Ondertussen had hij, na zijn brood te hebben verdiend in de vroege jaren van de Grote Depressie met commercieel werk, wel de kans gehad om zich volledig aan creatief werk te wijden.
Hij werkte zowel aan schilderijen als aan muurschilderingen, maar de muurschilderingen zijn nooit tot uitvoering gebracht. In 1938 maakte De Kooning, waarschijnlijk onder de invloed van Gorky, een serie verdrietige starende mannelijke figuren. In die tijd maakte hij ook veelkleurige abstracte schilderijen zoals Landscape en Elegy. Deze combinatie van figuren en abstracties ging door tot in de jaren 40.
Het leven van Willem de Kooning kenmerkte zich door vele vriendinnen en samen met Joan Ward kreeg hij een dochter die Lisa heette. Gedurende zijn leven wisselden periodes van grote drankzucht en intensief schilderen elkaar af. Gezegd werd dat de ambulance tussen de ontwenningskliniek en het atelier van Willem de Kooning af en aan reed. Eind jaren '70 verscheen Elaine de Kooning op zijn verzoek opnieuw in het leven van Willem. Hij was eenzaam en zag in haar de enige die hem kon helpen om zijn drankzucht en depressies te beteugelen. Uiteindelijk verdween de alcohol uit het leven van Willem en ontstond er een soort rust in zijn schilderijen. Tussen 1980 en 1984 ontstonden schilderijen die zich kenmerken door een grote schoonheid waaronder Morning: The Springs, dat zich in de collectie van het Stedelijk bevindt. Waren het voorheen Rubens en Picasso aan wie Willem de Kooning zich spiegelde; van toen af aan was het Henri Matisse, van wie hij de grote collages erg waardeerde. Eind 1984 werd bij hem dementie vastgesteld en de kwaliteit van zijn latere werk werd minder, terwijl de waarde van zijn vroege werk steeg. Assistenten bereidden in die periode steeds meer voor, legden de schetsen die als voorstudies dienden klaar en gaven de kleuren aan. In 1985 kreeg De Kooning de National Medal of Arts toegekend, de hoogste kunstonderscheiding in de Verenigde Staten. In een veiling van Sotheby's in 1987 werd “Pink Lady” (1944) verkocht voor 3,6 miljoen dollar en Interchange (1955) werd verkocht voor 20,6 miljoen dollar in 1989. Op 16 november 2006 werd in het veilinghuis Christie's in New York het schilderij Untitled XXV voor 21,1 miljoen euro verkocht. In november 2006 werd 137,5 miljoen dollar betaald voor Woman III. Dit is een recordbedrag voor een schilderij van na de Tweede Wereldoorlog, dat alleen is overtoffen door Jackson Pollock.
In 1997 overleed De Kooning aan de gevolgen van de Ziekte van Alzheimer. Bij zijn begrafenis waren al zijn minnaressen aanwezig, maar Joan Ward voerde het woord en gaf een speech waarin ze deed voorkomen alsof Willem de Kooning een gestorven militair was. De begrafenis werd bovendien gezegend.
Ontwerpgroep
Onze ontwerpgroep heeft dit jaar de uitdaging om met een wagen te komen, die gaat over Willem de Kooning. Zij hebben zich inmiddels ingelezen in het onderwerp en hebben woensdag 16 januari 2013 een basis voor het ontwerp gelegd. Donderdag 31 januari 2013 zullen zij weer bij elkaar komen voor de 3e brainstormsessie. Hierin wordt het idee verder vorm gegeven. We houden jullie op de hoogte van de vorderingen!
